Παρασκευή 22 Φεβρουαρίου 2008

ΑΥΤΟΟΡΓΑΝΩΣΗ – ΣΥΜΜΕΤΟΧΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ – ΑΝΟΙΧΤΟ ΚΟΜΜΑ

Χτες, Πέμπτη 21/2 και ώρα 19.00 πραγματοποιήθηκε στην Αίθουσα Δημοτικού Συμβουλίου του Χολαργού εκδήλωση-ανοιχτή συζήτηση, με θέμα: "ΑΥΤΟΟΡΓΑΝΩΣΗ – ΣΥΜΜΕΤΟΧΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ – ΑΝΟΙΧΤΟ ΚΟΜΜΑ". Παρακάτω θα διαβάσετε την εισήγησή μου.

"Έχοντας ήδη κλείσει προ πολλού ο κύκλος της Μεταπολίτευσης στη χώρα μας, προσπαθούμε να βρούμε νέες λύσεις και προσανατολισμούς με μια πυξίδα που πλέον δεν ανταποκρίνεται. Λίγο πριν το καθοριστικό για το μέλλον της παράταξης Συνέδριο, οφείλουμε να συζητήσουμε και να καταλήξουμε για σοβαρά θέματα, όπως είναι η Αυτο-οργάνωση, η Συμμετοχική Δημοκρατία και το Ανοιχτό Κόμμα. Είναι ζητήματα σοβαρά, που απασχολούν και θα απασχολούν για καιρό το Κίνημά μας. Γιατί με νέα δεδομένα πρέπει να βρούμε λύσεις για το ΠΑΣΟΚ του μέλλοντός μας.

Έχοντας αναλωθεί σε μάχη χαρακωμάτων για την ανάδειξη Προέδρου, αφήσαμε στο περιθώριο, «για μια άλλη φορά» το μεγάλο ζητούμενο, που δεν είναι άλλο από την αναζήτηση των αιτίων της ήττας. Κυττάξαμε το δέντρο, αφήνοντας το δάσος. Μόνο που τώρα ήρθε η ώρα και για αυτό.
Ένας από τους κυριότερους λόγους της ήττας ήταν η εκφυλισμένη, παρακμιακή και αναποτελεσματική δομή και λειτουργία του κόμματός μας. Μια δομή που παραπέμπει σε άλλες δεκαετίες, άνευρη, χωρίς αντανακλαστικά.
Δύο μέρες μετά τις εκλογές ο δημοσιογράφος Π. Τσίμας στις ειδήσεις, ανέφερε ότι στο εκλογικό τμήμα που ψήφισε, για πρώτη φορά από το 1981, δεν υπήρχε εκλογικός αντιπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ. Όλοι ξέρουμε ότι αυτό συνέβη σε πολλά εκλογικά τμήματα, σε όλη την Ελλάδα, δείχνοντας για πολλοστή φορά ότι αυτό το συνονθύλευμα που έχει τη μορφή κόμματος, δεν λειτουργεί, δεν υπάρχει.
Η υφιστάμενη δομή, έχει αφήσει ελάχιστο κόσμο στις Οργανώσεις μας. Οι χώροι, παραμένουν πεισματικά στα χέρια κάποιων γραμματέων, που εξυπηρετούν τοπικά και μη συμφέροντα, αδιαφορώντας για την τοπική κοινωνία και εμφανιζόμενοι ως το «ΠΑΣΟΚ». Και εδώ έχουμε το πρώτο ερώτημα. Ποιο ΠΑΣΟΚ; Αυτοί οι άνθρωποι είναι το ΠΑΣΟΚ της αδιαφορίας, του μικρόψυχου παλαιοκομματισμού, ταυτισμένοι πλήρως με την καθεστωτική αντίληψη του παρελθόντος και εγκλωβισμένοι στο τέλμα που οι ίδιοι και οι παρατρεχάμενοί τους, έχουν οδηγήσει τη Δημοκρατική Παράταξη και κατ΄ επέκταση τη χώρα. Μάθαμε να είμαστε όλοι αρχηγοί, βαρόνοι, βαρονέτοι, λόρδοι και στρατηγοί μιας παράταξης που πλέον δεν έχει στρατό…

Και τώρα, τι; Τώρα όλα ανατρέπονται. Αλλάζει ο χάρτης του ΠΑΣΟΚ, προκειμένου να αποκτήσουμε και πάλι κινηματικό χαρακτήρα, πέρα από τα σημερινά βαλτώδη δεδομένα. Η πρόταση είναι απλή. Αυτοοργάνωση Συμμετοχική Δημοκρατία Ανοιχτό Κόμμα.
Θέλω να αναλύσω, χωρίς να κουράσω, τους όρους που προανέφερα.
Τι είναι η Αυτοοργάνωση; Πώς την αντιλαμβανόμαστε και τι ζητούμε από αυτήν;

Η Αυτοοργάνωση είναι μια διαδικασία, η οποία χαρακτηρίζει τα συστήματα με υψηλό επίπεδο πολυπλοκότητας και συνίσταται στην ικανότητά τους, με μεταβαλλόμενες εξωτερικές και εσωτερικές συνθήκες, να δημιουργούν, να αναπαράγουν, να διατηρούν και (είτε) να τελειοποιούν την οργάνωση τους. Η δημιουργία δεσμών, ο μετασχηματισμός και η αναδιάρθρωση δεσμών μεταξύ των μερών (στοιχείων) του συστήματος, ο προσανατολισμός και η σχετική ανεξαρτησία, αυτονομία από το περιβάλλον, είναι γνωρίσματα των διαδικασιών αυτοοργάνωσης, οι οποίες αποτελούν πλευρά της αυτοανάπτυξης (βλ. ανάπτυξη).
Η αυτοοργάνωση χαρακτηρίζεται από καταστάσεις δυναμικής κινητικής ισορροπίας - ανισορροπίας, η οποία διατηρείται μέσω περίπλοκων προσαρμοστικών αντιφάσεων, μέσω της ανανέωσης βασικών δομών, λειτουργιών και ιδιοτήτων και μέσω της διαρκούς λειτουργικής αυτορρύθμισης όλων των μερών.
Στην ανθρώπινη κοινωνία παρατηρούνται διάφορες βαθμίδες ιστορικών τύπων αυτοοργάνωσης, από τη φυσική (οργανική, αγελαία κ.λπ.) αυτοοργάνωση σε διάφορες μορφές σταδιακού μετασχηματισμού της φυσικής αυτοοργάνωσης σε κοινωνική - πολιτισμική.
Τι μας αφορά αυτό; Η σημερινή πραγματικότητα, όπως προανέφερα, δεν είναι ελκυστική στην κοινωνία. Δεν πείθει, δεν έχει τη δυναμική να ανατρέψει το παρόν σκηνικό. Και όχι μόνον αυτό, αλλά η παρουσία του Κινήματος, επί πολλά χρόνια στην εξουσία, κατέστησε τους ανθρώπους των οργανώσεων ανθρώπους του συστήματος κυβερνητισμού.
Αυτή την περίοδο, λίγο μετά την ήττα των εθνικών εκλογών, παρατηρήθηκε το φαινόμενο αθρόας συμμετοχής πολιτών σε εκδηλώσεις υπέρ του ενός ή του άλλου υποψήφιου. Και το πιο σημαντικό, σε αυτή καθεαυτή τη διαδικασία των εκλογών συμμετείχαν 800.000 και πλέον πολίτες, που σηκώθηκαν από τον καναπέ, βγήκαν στο δρόμο και έδωσαν απαντήσεις σε όλους. Πού οφείλεται αυτό; Κυρίως στην αντίδραση νέων ανθρώπων, άφθαρτων πολιτικά, που, εκμεταλλευόμενοι τις νέες τεχνολογίες, έδωσαν μάθημα οργάνωσης, στις παραλυμένες, έως ανύπαρκτες Τ.Ο.. Και μέσω των νέων τεχνολογιών, αναπτύχθηκαν φιλίες και σχέσεις, ομάδες ανθρώπων, που πιστεύουν ότι κάτι γίνεται, κάτι αλλάζει. Αυτή τη μεγάλη ευκαιρία, οφείλουμε να την εκμεταλλευτούμε ώστε να δώσουμε τη δυνατότητα σε όσο το δυνατό περισσότερο κόσμο να οργανωθεί, να σχηματίσει ομάδες και να ασχοληθεί με τα προβλήματα που τον απασχολούν. Δίνεται η δυνατότητα να αναληφθούν πρωτοβουλίες, που είναι εξαιρετικά καινοτόμες για την πραγματικότητά μας.
Η αυτοοργάνωση δεν είναι μια διαδικασία που η οργανωμένη βάση πρέπει να φοβάται ή να την τρομάζει. Το αντίθετο μάλιστα. Οι πρωτοβουλίες των πολιτών, δίνουν την ευχέρεια να προχωρήσουν ζητήματα πέρα από τις στενές κομματικές δομές και αντιλήψεις. Δεν είναι το ζητούμενο να χειραγωγηθούν οι πρωτοβουλίες των πολιτών, αλλά να ενισχυθούν σε ένα πλαίσιο στήριξης με πολιτική θέση. Επιδίωξη είναι να υπάρξει ανάπτυξη των δικτύων. Μέσω διαδικτύου, υπάρχει δυνατότητα ανάπτυξης θέσεων και απόψεων από τη μια άκρη της γης στην άλλη. Αυτό προσφέρει το πλεονέκτημα ότι ανταλλάσσονται απόψεις με πολίτες όλων των χωρών της γης, άρα ενισχύεται η πληροφόρηση και η γνώση.
Η αυτο-οργάνωση έχει οριζόντια δομή και όχι κάθετη. Υπάρχει ένα σημείο αναφοράς και όχι μια κομματική γραφειοκρατία κομμουνιστικού τύπου. Το ΠΑΣΟΚ πάντοτε έδειχνε το δρόμο της πρωτοπορίας.
Σκοπός της αυτοοργάνωσης (ή μάλλον θεωρητικός στόχος προς το παρόν και ελπίζω πράξη σύντομα) είναι να «λειτουργήσει» εκεί που τελειώνει η αρμοδιότητα των ΝΕ και ΤΟ και αρχίζει η κοινωνία. Δηλαδή, οι αυτο-οργανώσεις είναι το σημείο επαφής ΝΕ και ΤΟ με τους ενεργούς πολίτες αυτής της κοινωνίας. Εκτιμώ ότι δεν υπάρχει περίπτωση οι «ανοιχτές» ΤΟ και ΝΕ να λειτουργήσουν και να παράγουν κοινωνικό έργο. Δηλαδή, όσο και αν «ανοίξουν» οι ΤΟ και οι ΝΕ και να εκδημοκρατιστούν, δεν είναι δυνατό στην εποχή μας να έχουν την ευρεία απήχηση και συμμετοχή που επιθυμούν όσοι υποστηρίζουν τις ΤΟ και ΝΕ. Αντίθετα, θα έλεγα ότι πρέπει η συζήτηση να στραφεί στην μείωση των καθηκόντων και υποχρεώσεων τους. Να ασχολούνται, μόνο με την εκλογή τοπικών κομματικών αξιωματούχων και το συντονισμό και επίβλεψη των ομάδων της βάσης.
Να ξεκαθαριστεί ότι δεν επιδιώκεται άλλος ένας κομματικός μηχανισμός, αλλά ένας «άλλος» τρόπος δράσης, με έμφαση στην κοινωνία και στα προβλήματα που την απασχολούν, σε κάθε επίπεδο. Είναι η πιο μεγάλη ευκαιρία να αξιοποιηθεί το κίνημα των πολιτών και μέσω των πρωτοβουλιών τους, να αφυπνιστεί η σημερινή απαθής κοινωνία των ανθρώπων του καναπέ. Οφείλουμε να στηρίξουμε την αυτοοργάνωση, να συμμετάσχουμε όλοι μας σε τέτοιες κινήσεις, να ξεσηκώσουμε τον κόσμο να αντιδράσει, με θέματα που τον αφορούν και τον προβληματίζουν.

Η Συμμετοχική Δημοκρατία δεν είναι μια νέα ιδέα ως εκδοχή του δημοκρατικού τρόπου οργάνωσης της κοινωνίας.
Κατά τον 19ο αιώνα αναπτύχθηκε ως μια εναλλακτική θέση - απάντηση στον ατομικό φιλελευθερισμό και στον σοσιαλιστικό κολεκτιβισμό. Στη συνέχεια μάλιστα έπαιξε τον ρόλο μιας πιο συγκεκριμένης και συγκροτημένης κριτικής απέναντι στην τερατώδη ανάπτυξη και επέκταση της κρατικής γραφειοκρατίας και του συγκεντρωτισμού της Διοίκησης. Με άλλα λόγια, απετέλεσε την κριτική φωνή απέναντι στην γραφειοκρατική γιγάντωση του Κράτους, η οποία υπονόμευε την εύρυθμη λειτουργία της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας της εποχής.
Στην αρχική της διατύπωση η συμμετοχική δημοκρατία ως πολιτική θεωρία είχε δύο χαρακτηριστικά γνωρίσματα. Το πρώτο ήταν η υποστήριξη της ιδέας μιας αποσυγκεντρωτικής οικονομικής οργάνωσης βασισμένης μεταξύ άλλων αρχών και σε εκείνες της συνεργασίας και της αλληλεγγύης. Το δεύτερο ήταν η κριτική που κατέθετε για το συγκεντρωτικό και κυρίαρχο κράτος προωθώντας ταυτόχρονα τις ιδέες ενός ριζοσπαστικού ομοσπονδιακού κράτους και ενός πολιτικού πλουραλισμού.
Οι υποστηρικτές της συμμετοχικής δημοκρατίας πίστευαν αρχικά στην προώθηση της ιδέας του εθελοντισμού και των εθελοντικών οργανώσεων που προκύπτουν απ' αυτόν, καθώς και στην ιδέα της αυτοκυβέρνησης.
Οι στοχαστές που αποτελέσανε τις διανοητικές πηγές προέλευσης και επεξεργασίας της συμμετοχικής δημοκρατίας υπήρξαν πολλοί. Αν εξαιρέσει κανείς την παράδοση που ανατρέχει πίσω στην αρχαία Αθήνα, όπου ουσιαστικά για πρώτη φορά εμφανίζεται ο προβληματισμός γύρω από τους τρόπους συμμετοχής του πολίτη στα κοινά και της δεοντολογίας που τη συνοδεύει, σχετικά εύκολα μπορούμε να επισημάνουμε και να καταγράψουμε έναν αριθμό πολιτικών στοχαστών που επεξεργάστηκαν τις ιδέες της συμμετοχής μέσα στα χρόνια μέχρι τις μέρες μας.

Ποιες είναι όμως κάποιες από τις κύριες θέσεις της Συμμετοχικής Ιδέας;
1. Ελευθερία και Ισότητα
Η Συμμετοχική Δημοκρατία (participative ή associative democracy) τα τελευταία σαράντα περίπου χρόνια σχετίζεται στενά με την Νέα Αριστερά.
Η Νέα Αριστερά δεν ταυτίζεται με ένα μόνο ρεύμα πολιτικής σκέψης και προβληματισμού, αλλά, αντίθετα, αποτελεί μια σύνθεση ιδεών με πολλές και ποικίλες προελεύσεις. Ο όρος συμμετοχική δημοκρατία χρησιμοποιείται συχνά για να αποδώσει ορολογικά ένα πλατύ φάσμα μοντέλων δημοκρατίας, τα οποία ξεκινάνε από εκείνα της αρχαίας Αθήνας της κλασσικής περιόδου και φθάνουν μέχρι ορισμένες συγκεκριμένες μαρξιστικές θέσεις.
Η συμμετοχική δημοκρατία μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και ειδικότερα μετά την δεκαετία του '70, έχει υπάρξει το βασικό εναλλακτικό μοντέλο της αριστερής σκέψης απέναντι στη «νομικά θεσμοθετημένη δημοκρατία» της Δεξιάς, δηλαδή της κλασσικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας όπως την γνωρίζουμε στην πράξη. Πιο συγκεκριμένα η «θεσμοθετημένη δημοκρατία» είναι αυτή η οποία παραχωρεί και κατοχυρώνει μεν νομοθετικά και «εν δικαίω» δικαιώματα (πολιτικά, αστικά, οικολογικά, πολιτιστικά, κ.α.) σε όλους τους πολίτες, αλλά δεν φροντίζει, ή τουλάχιστον φροντίζει πλημμελώς, για την εξασφάλιση της δυνατότητας να ασκούνται τα δικαιώματα αυτά στη πράξη. Με άλλα λόγια, είναι διαφορετικό το να έχεις δικαιώματα και διαφορετικό να μπορείς να τα ασκήσεις πρακτικά. Όπως θα φανεί πιο κάτω το δεύτερο σκέλος είναι εκείνο που ενδιαφέρει κυρίως τους υποστηρικτές της συμμετοχικής ιδέας του όποιου χώρου εφαρμογής της.
Μπορεί ο όρος συμμετοχική δημοκρατία να καλύπτει ένα ευρύ φάσμα πολιτικής και οικονομικής οργάνωσης της κοινωνίας. Μπορεί η Νέα Αριστερά να έχει ποικίλες και διακριτές πηγές ιδεολογικής προέλευσης. Εκείνο, όμως, το σημείο στο οποίο συμπίπτουν και συμφωνούν όλοι οι στοχαστές και εκφραστές της είναι το αμέσως παρακάτω. Αμφισβητούν έντονα την θέση του φιλελευθερισμού σύμφωνα με την οποία τα άτομα στις σύγχρονες φιλελεύθερες και αντιπροσωπευτικές δημοκρατίες είναι «ελεύθερα και ίσα». Γενικά η φιλελεύθερη σκέψη θεωρεί δεδομένο αυτό που απαιτεί προσεκτική εξέταση. Δηλαδή η από το νόμο ύπαρξη και παροχή ορισμένων δικαιωμάτων ελευθερίας και ισότητας, παρόλο που δεν είναι διόλου αμελητέα, έχει ελάχιστη αξία, όταν δεν μπορεί κανείς να τα ασκήσει πρακτικά. Οι υποστηρικτές της συμμετοχικής ιδέας ισχυρίζονται ότι ο βαθμός ελευθερίας και ισότητας που απολαμβάνει ο κάθε πολίτης, πρέπει να κρίνεται με βάση τις ελευθερίες που είναι χειροπιαστές. Γίνονται δε χειροπιαστές όταν μπορούν να αναπτυχθούν και να ασκηθούν τόσο στη σφαίρα της κρατικής εξουσίας, όσο και σε εκείνη της ιδιωτικής οικονομίας, όσο, επίσης, και στο πλαίσιο της κοινωνίας των πολιτών. Και συνεχίζουν διαπιστώνοντας ότι, όταν οι ελευθερίες και τα παρεχόμενα δικαιώματα ισότητας δεν έχουν συγκεκριμένο και σαφές περιεχόμενο, δεν μπορεί να ισχυριστεί κανείς με πειστικότητα ότι έχουν και αποφασιστικές επιπτώσεις στην καθημερινή ζωή του πολίτη.
Πάνω σε αυτό το σκεπτικό οικοδομήθηκε η σκέψη σύμφωνα με την οποία οι πολίτες θα αποκτήσουν πιο συγκεκριμένα και σαφή πολιτικά και άλλα δικαιώματα, όταν ενεργοποιηθούν δια της συμμετοχής σε κάθε εφικτή γι' αυτούς εκδήλωση του πολιτικοδιοικητικού και οικονομικού μηχανισμού λήψης αποφάσεων. Η συμμετοχή του πολίτη στη λήψη αποφάσεων δεν συνιστά μόνο μια κεντρική θέση στη συλλογιστική της συμμετοχικής δημοκρατίας αλλά συνιστά κυρίως την πεμπτουσία της δημοκρατικής υπόστασης των πολιτών σε μια σύγχρονη κοινωνία. Στο πλαίσιο της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας η συμμετοχή του πολίτη εξαντλείται κυρίως στην δια της ψήφου του εκδήλωση της βούλησής του σε τακτά διαστήματα, καθώς επίσης και σε άλλες ενώσεις, κυρίως επαγγελματικές.
2. Σχέση Κράτους - Κοινωνίας και Πολίτη
Η συμμετοχική ιδέα απαντά με την πρόταση - αίτημα μιας εκτεταμένης αλλαγής και ουσιαστικής κατά το περιεχόμενο βελτίωσης της σχέσης κράτους - πολίτη - κοινωνία. Η απάντηση που δίνει είναι ότι με την μεγαλύτερη δυνατή ενεργοποίηση συμμετοχής σε υπάρχοντες δημόσιους, ιδιωτικούς και κοινωφελείς θεσμούς και οργανώσεις, καθώς και με την δημιουργία νέων, ελαττώνεται σημαντικότατα το έλλειμμα και η κρίση αντιπροσώπευσης, το οποίο παρατηρείται τις τελευταίες δεκαετίες στη λειτουργία της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας.
Το σημαντικό είναι ότι η διεύρυνση της συμμετοχής, θα οδηγήσει στη διαφοροποίηση, δομικά και λειτουργικά, μεγάλου μέρους της κρατικής διοίκησης στην καθημερινότητά της. Η διοίκηση, συμπεριλαμβανόμενης και της εκάστοτε κυβέρνησης, δεν θα εμφανίζει τον σημερινό εξουσιαστικό χαρακτήρα που είναι το στίγμα της, αλλά θα παίζει περισσότερο τον ρόλο του παραλήπτη ατομικών αιτημάτων μεταξύ ανταγωνιζομένων πολιτικών. Κάτι τέτοιο θα οδηγήσει, όπως έχει ήδη γίνει αλλού, στην ουσιαστική αλλοίωση της κρατικής εξουσίας. Μεταξύ της ψηφοθηρικής/κομματικοκρατίας και της αγορακρατικής/κερδοσκοπίας υπάρχει ένας τρίτος θεσμικός χώρος, ο οποίος καθορίζεται από την κοινωνία των πολιτών και από αυτόνομες και ανεξάρτητες Αρχές, ο πολλαπλασιασμός των οποίων αποτελεί κεντρική θέση της συμμετοχικής ιδέας.
3. Ερωτήματα
Τελειώνοντας την κατ' ανάγκη ανεπαρκή αυτή παρουσίαση, πρέπει να γίνει αναφορά και σε μερικά αναπάντητα ερωτήματα που έχουν κατά καιρούς τεθεί στο πλαίσιο της συμμετοχικής ιδέας. Τα ερωτήματα αυτά λειτουργούν σε δύο επίπεδα: Αφενός μεν αποτελούν μέρος της κριτικής που έχει δεχθεί το μοντέλο αυτό ως πολιτική πρόταση, αφετέρου δε παίζουν το ρόλο αφετηρίας για πληρέστερη διερεύνηση με σκοπό την βελτίωσή του.
Ανεξάρτητα με το αν η συμμετοχική δημοκρατία είναι ένα ελκυστικό και άξιο υπεράσπισης μοντέλο κοινωνικής οργάνωσης, για να γίνει και αξιόπιστο, οφείλει να επεξεργαστεί και απαντήσει σε θεμελιακά ζητήματα όπως, για παράδειγμα, το πώς θα οργανωθεί στη πράξη η οικονομία και οι θεσμοί της και το πως θα συνδέεται με τους υπάρχοντες πολιτικούς μηχανισμούς? πώς θα συνδυάζονται θεσμοί της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας με εκείνους της άμεσης? πώς θα ελέγχονται το πεδίο, το εύρος και η εξουσία των οργανώσεων της Διοίκησης? πώς τα συστήματα μέριμνας, όπως η παιδική, και πώς τα συστήματα διευκόλυνσης των νοικοκυριών θα συνδέονται με την εργασία και σε προέκταση με την ισότητα των δύο φύλλων στον επαγγελματικό στίβο? πώς, επίσης, θα διασφαλίζεται το δικαίωμα ορισμένων να «μη συμμετέχουν» στο πολιτικό σύστημα.
Πρόκειται για δύσκολα, και, κυρίως σύνθετα ερωτήματα. Η απάντηση πρέπει να ξεκινήσει από την λειτουργία και την οργάνωση της Πολιτείας, της Δημόσιας Διοίκησης και της ιδιαίτερης θέσης που κατέχει ο Ιδιωτικός τομέας.
Τα ερωτήματα γίνονται ωστόσο πιο σημαντικά και σπουδαία επειδή η Συμμετοχική Δημοκρατία δεν προτείνει απλά ένα σύνολο διαδικασιών, αλλά κυρίως, έναν τρόπο ζωής.
Με την φράση του Προέδρου του Κινήματος Γιώργου Παπανδρέου «ΠΑΡΤΕ ΤΙΣ ΤΥΧΕΣ ΣΤΑ ΧΕΡΙΑ ΣΑΣ» στην ουσία ο Πρόεδρος μεταφέρει την ευθύνη διεκδίκησης των ανωτέρω στόχων στους ίδιους τους πολίτες. Δείχνει τον άλλο δρόμο.

Όμως οι προϋποθέσεις για την διεκδίκηση αυτή είναι:

· Οι πολίτες να έχουν γνώση.
· Οι πολίτες να τεκμηριώνουν τις διεκδικήσεις τους.
· Οι πολίτες να αντιστέκονται στις «προσφορές» των σημερινών εξουσιών που ισχυροποιούν και διαιωνίζουν την κατάσταση.
· Οι πολίτες να δημιουργήσουν τοπικά, συλλογικά μέτωπα αντίστασης και διεκδίκησης (ανοικτό Κόμμα - τοπικές οργανώσεις, κινήσεις)


Θα ήθελα να κλείσω με μια αναφορά μου στο Ανοιχτό Κόμμα.
Ρίχνοντας μια ματιά στην κοινωνία, στις δομές και στους τρόπους που λειτουργεί, θα αντιληφθεί ότι όταν μιλούμε για ένα ανοιχτό κόμμα κάτω από μια ιδεολογική και πολιτική ομπρελά, αυτό προϋποθέτει μια ισχυρή μετάλλαξη της κοινωνίας σε συγκεκριμένους άξονες. Η κοινωνίας μας και οι πολίτες μπορούν να προβούν σε έναν αγώνα αλλαγής και καταπολέμησης στερεότυπων που χρόνια ριζώνουν και ανθίζουν εις βάρος της ίδιας της κοινωνίας; Ή τουλάχιστον εκείνης της κοινωνίας που επιθυμούμε ως προοδευτικοί και αριστεροί αυτοαποκαλούμενοι σήμερα;
Οι αυτοαποκαλούμενοι σήμερα στο όνομα της αριστεράς και της προόδου καθοδηγούν καταστάσεις χειραγωγώντας αδύναμους για συγκεκριμένους ιδιοτελής στόχους. Στο όνομα ενός καλού του συνόλου, καταπατούνται όλες οι λαϊκές και ανθρώπινες άξιες που προσδιορίζουν την κοινωνική συμβίωση και εξυψώνουν τον άνθρωπο και το πνεύμα του. Άρα διαπιστώνουμε ότι η δημιουργία και συμμετοχή σε ένα νέο κοινωνικό κίνημα θα πρέπει να προσδιορίσει τους στόχους της και να έχει κινητήριες δυνάμεις υγιείς που θα υπηρετούν τις διαχρονικές πανανθρώπινες άξιες που οδηγούν στη ευημερία όλης της κοινωνίας. Έτσι πρώτα από όλα θα πρέπει εμείς οι ίδιοι να αποδεχτούμε την νέα ανάγκη που προδιαγράφεται, να απορρίψουμε πεποιθήσεις που θα οδηγήσουν σε λάθος επιλογές, σε λάθος αντιλήψεις και τελικά σε μια σαθρή ανακύκλωση της υπάρχουσα κατάστασης με τον κίνδυνο και πάλι να αποτύχουμε.
Είναι επιτακτική η ανάγκη αλλαγής νοοτροπίας και γενικής συστράτευσης των πολιτών γύρω από τα προβλήματα του. Αξίες όπως το ήθος η δημοκρατία και η αξιοκρατία να είναι συνώνυμα της ανάδειξης στελεχών ικανών που θα αναλάβουν το κάλεσμα των πολιτών σε αγώνες. Μόνο έτσι οι πολίτες θα πιστέψουν στο όραμα της νέας κατάστασης που ανταποκρίνεται πλήρως στις ανάγκες του και θα αγωνιστεί για την υλοποίηση του. Μόνο τότε θα παραμεριστούν όλες οι προσωπικές διαφωνίες για ασήμαντα θέματα και θα ενώσουν τις δυνάμεις για την επίτευξη του δύσκολου αυτού σκοπού.
Κανένας δεν περισσεύει σε ένα τέτοιο αγώνα. Αρκεί να το πιστέψουμε ότι μπορούμε να διαμορφώσουμε αυτό που οραματιζόμαστε με μια μεγάλη κοινωνική συμμαχία όπου όλοι θα συμμετέχουν ενεργά τηρώντας τις παραπάνω προϋπόθεσης. Πάνω από όλα είναι το καλό του συνόλου και όχι το προσωπικό συμφέρον γιατί πολύ απλά όλοι είμαστε το ίδιο σημαντικοί σε μια τέτοια κοινωνία. Δε επιτρέπεται πλέον να αφήνουμε εκείνους που προσπαθούν να μας εξαπατήσουν, να ηγούνται και να εκπροσωπούν εμάς χωρίς εμάς. Να εκπροσωπούν αυτό που οι ίδιοι πιστεύουν χωρίς να έχουν αντιληφθεί τη πραγματικότητα η έστω δε θέλουν να την αντιληφθούν για τους δικούς τους αδιάφορους λόγους.
Μπορεί όμως ένα ανοικτό κόμμα να είναι παράλληλα λειτουργικό σε οργανωτικό επίπεδο; Μια γρήγορη απάντηση σε αυτή την ερώτηση δεν μπορεί παρά να τείνει να είναι αρνητική, καθώς το οργανωτικό επίπεδο αποκτά αξία και ρόλο στα (κλειστά) κόμματα.
Υπάρχουν κόμματα και κόμματα-κινήματα. Τα τελευταία μοιάζουν με το ΠΑΣΟΚ του 1981. Τότε το μέλος του κόμματος δεν ήταν α) ένα οργανωτικό στέλεχος (κομματάρχης), ή, β) ένας υποψήφιος για να διοριστεί ή για να νομιμοποιήσει την παρανομία του (α και β οι δύο κατηγορίες μελών κόμματος). Τότε υπήρχαν μέλη που πίστευαν σε ιδέες και στις αλλαγές που θα επέφερε στην χώρα η αλλαγή του κυβερνώντος κόμματος (τέτοια είναι ελάχιστα στις μέρες μας).
Η λειτουργικότητα σε οργανωτικό επίπεδο προϋποθέτει την προσαρμογή του συστήματος οργάνωσης στα διαφορετικά ωράρια των μελών, κάτι το οποίο σήμερα δεν καθίσταται εφικτό. Για το λόγο αυτό είναι ανάγκη να εκμεταλλευτούμε το διαδίκτυο, ως το βασικό φορέα πληροφόρησης.
Η μετάβαση ενός κόμματος σε ανοικτό κόμμα προϋποθέτει αλλαγές στην νοοτροπία και την κουλτούρα των στελεχών του. Η πιο σημαντική αλλαγή είναι η μεταστροφή της σκέψης των στελεχών από το εγώ στο εμείς. Τα στελέχη πρέπει να αναλαμβάνουν δράσεις με θετικό αντίκτυπο στην κοινωνία και όχι σε συγκεκριμένα άτομα αν θέλουν να διατηρούν τη θέση τους. Έτσι, ο βουλευτής αντί να καταφεύγει στο ρουσφέτι, διορίζοντας έναν ψηφοφόρο του, να προκαλεί τις προϋποθέσεις άνθησης μιας επιχείρησης προσβάλλοντας την ανεργία. Ένα τέτοιο κόμμα θα πρέπει να προτιμά τη φιλοσοφία των εκλογών με λίστα παρά αυτών με σταυρό, ώστε τα στελέχη να παίρνουν σειρά με βάση την απήχηση των θέσεων και απόψεών τους στη βάση και στο κόμμα και όχι με βάση τις ρουσφετολογικές επιδόσεις τους.
Φίλες και φίλοι,
Πριν 8 μέρες, σε αυτή την αίθουσα, συζητήσαμε ως Γενική Συνέλευση για το νέο Καταστατικό. Εκεί, τελειώνοντας την ομιλία μου, έκανα μια πρόταση, που πιθανόν κάποιους να ενόχλησε. Θα την επαναλάβω, γιατί πιθανότατα δεν έγινε αντιληπτή.
Μιλώντας με όρους 2008, με το βλέμμα προς το μέλλον και με δεδομένες τις ραγδαίες αλλαγές στο πολιτικό σκηνικό, προτείνω να αποσύρουν την υποψηφιότητά τους όσοι έχουν συμμετάσχει στα προηγούμενα Συνέδρια και όσοι έχουν εκθέσει τον εαυτό τους σε διαδικασία εκλογής συνέδρου από 2 φορές και πάνω. Αυτό και μόνο ως πράξη γενναιότητας και μεγαλοψυχίας θα καταδείξει ότι στο ΠΑΣΟΚ υπάρχει συνέχεια και όχι άνθρωποι καρφωμένοι σε ρόλους και καρέκλες. Είναι ζήτημα αρχής απέναντι στο νέο που έρχεται και το οποίο εγκλωβίζεται από τους παλαιότερους.
Δεν είναι ρατσιστική αντίληψη, είναι διάθεση για φυγή προς τα εμπρός. Επιτέλους, ας ανοίξετε το δρόμο, αποδεσμεύστε τις νέες δυνάμεις του ΠΑΣΟΚ, που τόσο καιρό μένουν κάτω από την σκιά σας. Δείξτε πως και θέλετε και μπορείτε να αφήσετε να ανθίσουν όλα τα λουλούδια. Εξάλλου, ήδη μετράμε 34 χρόνια από τη Μεταπολίτευση και το πολιτικό παιχνίδι δεν παίζεται με όρους της δεκαετίας του ’70. Είναι η μεγάλη ευκαιρία να συνειδητοποιήσει η κοινωνία ότι αλλάζουμε, αρχίζοντας από εδώ. Και να ξέρετε ότι μια τέτοια κίνηση θα χαρακτηριστεί κίνηση θάρρους και εμπιστοσύνης.
Το τοπικό σύστημα ΠΑΣΟΚ, όμως, αντέδρασε! Και την Κυριακή που έρχεται και που ο πολίτης καλείται να εκλέξει ποιοι θα τον εκπροσωπήσουν στο Συνέδριο, η Δ.Ο. επιλέγει το δρόμο των μηχανισμών. Επιλέγει το παιχνίδι του ποιος να ψηφίσει ποιον αντί να συζητήσουμε πολιτικά και να κριθούμε για θέσεις και απόψεις. Αντιδρά, γιατί φοβάται το "νέο", το "διαφορετικό". Φοβάται να "ανοίξει" το παιχνίδι, γιατί αυτό το "άνοιγμα" θα αρχίσει να πριονίζει τις καρέκλες. Και είναι γνωστή η αγάπη κάποιων για τις καρέκλες.... Αυτό δε μας πτοεί και θα συνεχίσουμε. Απλά, ένα Συνέδριο που θα μπορούσε να είναι Συνέδριο Επανίδρυσης, θα είναι ένα ακόμη Συνέδριο κοινωνικών επαφών και συμψηφισμών. Ένα Συνέδριο, στο οποίο η Δ.Ο. δε θα καταθέσει απόψεις των παρόντων στο Συνέδριο, αλλά των απόντων από αυτό. Αρκέστηκε σε δυο Γενικές Συνελεύσεις. Η σημερινή συζήτηση ήταν αποτέλεσμα κάποιων που αποφασίσαμε πως ο διάλογος είναι η πεμπτουσία της Δημοκρατίας, αλλά και η ανάγκη να ακούσουμε όλους εσάς που ήρθατε εδώ. Και σας καλούμε να σταθείτε στο πλευρό μας για να σηκώσουμε τον ήλιο και πάλι πάνω από την Ελλάδα."


4 σχόλια:

tractatus είπε...

Γειά σου Γιάννη! Τι λές υπάρχει ελπίδα να μαζευτούμε τόσοι όσοι απαιτούνται για τη κρίσιμη μάζα της πραγματικής αλλαγής;;;
Αντε να δούμε...γιατί η τελευταία ελπίδα μας είναι το διαδίκτυο, μου φαίνεται...που αλλού παράγεται Δημοκρατία και θέσεις;;;

Μια κοινωνία για όλους είπε...

Δε θα διαφωνήσω μαζί σου. Ναι, χρειαζόμαστε όλοι, όσο πιο πολλοί. Να οργανωθουμε, να μιλήσουμε, να φωνάξουμε.... Κυρίως, να πείσουμε! Να πάρουμε ιδέες ο ένας από τον άλλον, να χτίσουμε ένα δυνατό Κίνημα. Βλέπεις, αποφεύγω επιμελώς να πω "ΠΑΣΟΚ", γιατί δεν το θέλει η κοινωνία. Η κοινωνία θέλει Γιώργο και μόνο. Γι΄αυτό μας αποδέχονται οι πολίτες. Γιατί δεν είμαστε φθαρμένοι και διεφθαρμένοι. Πολεμάμε. Να είσαι καλά και να τα λέμε.

Νίκος Δεπούντης είπε...

Γιάννη, το κείμενο σου προφητικό. Επιβεβαιώθηκε στις εκλογές της Κυριακής. Απλά οι εξαιρέσεις επιβεβαιώνουν τον κανόνα.

Μια κοινωνία για όλους είπε...

Φίλε μου Νίκο,
Ευτυχώς ο αγώνας αυτός μου έδωσε την ευκαιρία να γνωρίσω κάποια πρόσωπα, που δεν είχα την τύχη να γνωρίσω. Δεν χαιρομαι που επιβεβαιώθηκα. Απλά, δεν περίμενα και τόση βρωμιά από τη πλευρά του υποψήφιου δημάρχου, απέναντι σε έναν δικό του άνθρωπο. Τέλος πάντων. Οφείλω να σε συγχαρώ από ακρδιάς και να σου πώ πως πραγματικά άξιζες αυτή την εκλογή. Τουλάχιστον θα μπορείς να μιλήσεις και να πεις δυο λόγια.
Και αυτό μετράει τώρα, σε αυτό το συνέδριο.