Η μόνη ευκαιρία

Η καρδιά μου είναι τώρα ένα φαρδύ χωματένιο τσουκάλι,
που μπήκε πολλές φορές στη φωτιά,
που μαγείρεψε χιλιάδες φορές για τους φτωχούς
για τους ξωμάχους, για τους περατάρηδες
για τους εργάτες και για τις πικρές μανάδες τους,
για τον πεινασμένο ήλιο, για τον κόσμο-ναι για όλο τον κόσμο
ένα φτωχό, καπνισμένο μαυρισμένο τσουκάλι,
που κάνει καλά τη δουλειά του.
Και τούτο το τσουκάλι βράζει, βράζει τραγουδώντας.

Το επίκαιρο ΚΑΠΝΙΣΜΕΝΟ ΤΣΟΥΚΑΛΙ, του Γιάννη Ρίτσου. Που κάποιοι στίχοι του φτάνουν στις καρδιές όλων όσων είχαμε την τύχη να διαβάσουμε, να αγγίξουμε το όνειρο του ποιητή και να πλάσουμε το δικό μας παραμύθι, για ένα άλλο κόσμο, με ισότητα, αδελφοσύνη, δικαιοσύνη...

Και να αδερφέ μου
που μάθαμε να κουβεντιάζουμε
ήσυχα, ήσυχα κι απλά.
Καταλαβαινόμαστε τώρα
δε χρειάζονται περισσότερα

Κι αύριο λέω θα γίνουμε
ακόμα πιο απλοί.
Θα βρούμε αυτά τα λόγια
που παίρνουνε το ίδιο βάρος
σ' όλες τις καρδιές,
σ' όλα τα χείλη,
έτσι να λέμε πια
τα σύκα-σύκα
και τη σκάφη-σκάφη.

Κι έτσι που να χαμογελάνε οι άλλοι
και να λένε:
"Τέτοια ποιήματα
σου φτιάχνω εκατό την ώρα".
Αυτό θέλουμε κι εμείς.
Γιατί εμείς δεν τραγουδάμε
για να ξεχωρίσουμε, αδελφέ μου,
απ' τον κόσμο.
Εμείς τραγουδάμε
για να σμίξουμε τον κόσμο

Κι ύστερα; Κάπου τόσα χρόνια μετά, μπορούμε ακόμη να δακρύζουμε, να ονειρευόμαστε, έστω κι αν πέρασαν από πάνω μας οι ερπύστριες αυτών που κάποτε μιλούσαν για αγώνα κι έγινα οι σκληρότεροι εξουσιαστές. Γιατί κρατήσαμε μέσα μας την αθωότητα εκείνου του καιρού, που όταν βρισκόμαστε ξέραμε να απαγγέλλουμε όλα αυτά τα λόγια.
Κρατώντας το άφιλτρο τσιγάρο στο χέρι, με τα μαλλιά μακριά και τη διάθεση ατελείωτη. Έχοντας μελετήσει Θουκυδίδη, ανοίγαμε το παράθυρο της σκέψης μας στη λιακάδα των πολιτικών αναζητήσεων... Τότε, κάπου 32-33 χρόνια πίσω, όταν οι κοπάνες γινόντουσαν για να συναντήσουμε το χαμόγελο και τον έρωτα. Τότε που οι κοπάνες γινόντουσαν για να συζητήσουμε, έξω από τα πλαίσια, για το αύριο. Γιατί για μας το αύριο ήταν ο άλλος κόσμος των ονείρων...

Και σήμερα, τι; Η ιστορία ξέρει να επαναλαμβάνεται με θαυμαστή ακρίβεια! Και τα εφηβικά όνειρα παραμένουν πάντοτε ζωντανά, σα να μεταφέρονται από γενιά σε γενιά όπως η σκυτάλη των δρομέων, σε μια ατελείωτη σκυταλοδρομία. Κι η κρατική αυθαιρεσία, ίδια, όπως πάντα, να θέλει να βάλει φραγμό στα όνειρα. Μόνο που στα όνειρα δε μπαίνουν συρματοπλέγματα.
Όταν σημαδεύεις ένα παιδί 15 χρονών, είναι σα να στρέφεις το πιστόλι στον κρόταφό σου και να τινάζεις τα μυαλά σου στον αέρα. Γιατί...

Αυτός που σπέρνει δάκρυα και τρόμο
θερίζει την αυγή θανατικό
μαύρα πουλιά τού δείχνουνε το δρόμο
Έχει κρυφή πληγή κοντά στον ώμο,
σημάδι μυστικό απ' το κακό
πως ξέφυγε απ' ανθρώπους κι από νόμο...

όπως τόσο όμορφα έγραψε στο ποίημά του ο Μάνος Ελευθερίου. Ας μην ψάχνουν οι διάφοροι αρμόδιοι την αιτία και την αφορμή. Ας ψάξουν τους εαυτούς τους, ας κυττάξουν το μέσα τους και είναι σίγουρο, πως αν έχουν και μια στάλα τσίπας, θα συνειδητοποιήσουν λάθη, που μέρα τη μέρα γίνονται κύμα οργής.
Σαν τη θάλασσα, που φουσκώνει, σαν τον ξεροπόταμο που γεμίζει νερό και φουσκώνει πάνω από τις όχθες του...
Κάθε νιότη έχει το δικό της δικαίωμα να ζήσει τους αγώνες της, να κάνει την υπέρβασή της και να πει "είμαστε εδώ και διεκδικούμε"... Να σηκώσει το χέρι σε σχήμα γροθιάς και να βροντοφωνάξει για καλύτερη Παιδεία, για καλύτερα σχολειά, για το δικό της "άλλο" αύριο.
Κι όσοι το ζήσαμε αυτό το ανακάτεμα, τότε που σμίγαμε τον έρωτα με τον αγώνα, ας προσφέρουμε κάτι σε αυτή τη γενιά. Να πάμε στην άκρη και να ανοίξουμε το δρόμο στο ποτάμι της νιότης, που φούσκωσε από τη δική μας αδιαφορία. Και τώρα ξεπέρασε το φράγμα και με ορμή βγαίνει στους δρόμους, στην κοινωνία, στις καρδιές όλων μας. Είναι η μόνη ευκαιρία για να δικαιώσουμε την ύπαρξή μας, η μόνη διέξοδος στα αδιέξοδα που διαμορφώσαμε...

ΓΓΑ